Wanneer je zoektocht naar een nieuwe pan van start gaat, wordt je overladen met begrippen zoals keramisch, gietijzer, teflon, aluminium, enzovoort. Maar welk materiaal pan past het beste bij jouw wensen? En waarom zijn er zoveel verschillende soorten materialen pannen? Wij hebben een handig overzicht voor je gemaakt met uitleg per materiaal pan. Dus doe je er je voordeel mee.
Voordat we van start gaan is het handig om te weten wat het verschil is tussen een synthetische en natuurlijke antiaanbaklaag. Het begrip ‘antiaanbaklaag’ zegt natuurlijk al genoeg: het is een laag waarmee jouw voedsel niet aanbakt in een pan. Een synthetische antiaanbaklaag bevat chemicaliën, zoals PFAS, die bij beschadigingen en verslijting vrijkomen in de pan. En geloof me, deze chemicaliën wil je liever niet in je eten hebben. Een natuurlijke antiaanbaklaag bestaat uit een plantaardige olie. Bij beschadigingen zullen er dus geen giftige stoffen vrijkomen. Tevens kun je deze natuurlijke antiaanbaklaag telkens voorzien van een nieuwe beschermlaag door de pan opnieuw in te branden.
Gietijzeren pannen zijn een populaire keuze. Waarom? Gietijzer heeft als eigenschap om gelijkmatig warmte vast te houden en te verdelen. Een gietijzeren pan heeft normaliter geen antiaanbaklaag. Deze laag creëer je zelf door de pan in te branden met een natuurlijke olie. Door deze natuurlijke antiaanbaklaag gaat een gietijzeren pan bij goed gebruik en onderhoud dan ook een leven lang mee.
Een groot nadeel van gietijzeren pannen is het gewicht. Traditioneel gietijzer is zwaar waardoor jouw kookervaring tevens een work-out wordt. Ook doet traditioneel gietijzer er langer over om warm te worden, maar houdt de warmte dan wel weer langer vast.
Met lichtgewicht gietijzer maak jij de keuken onveilig zonder blessures op te lopen. Het nadeel van lichtgewicht gietijzer? Het heeft meer hotspots dan traditioneel gietijzer.
We blijven even in de pannen ‘zonder’ antiaanbaklaag. En we zeggen ‘zonder’ omdat je ook bij een plaatstalen pan een eigen natuurlijke antiaanbaklaag creëert met een plantaardige olie. Plaatstaal is een materiaal dat bestaat uit dunne platen staal waaraan geen andere materialen worden toegevoegd. Je hoeft je dus geen zorgen te maken dat je tijdens het koken vreemde stoffen binnenkrijgt. Een plaatstalen pan is daarom compleet veilig voor je gezondheid. Zijn er dan helemaal geen nadelen? Jawel. Plaatstaal roest makkelijk wanneer je je pan niet kurkdroog opbergt en is ook een stukje zwaarder dan bijvoorbeeld een aluminium pan.
Roestvrij staal is een materiaal dat veel wordt gebruikt voor pannen. De naam zegt het namelijk al: het is staal wat niet roest. Dit maakt het een duurzaam materiaal met weinig onderhoud. In tegenstelling tot gietijzeren en plaatstalen pannen ontbreekt het een RVS pan aan een antiaanbaklaag. Ga hier ook zeker zelf niet aan de slag om een plantaardige olie in te branden. Door het missen van een antiaanbaklaag is het bij deze pan dan ook verstandig om wat extra vetstof te gebruiken bij eiwitrijk voedsel. Een groot voordeel van een RVS pan? Je zet deze pan gewoon in de vaatwasser na gebruik.
Doordat RVS minder goed warmte geleidt, worden deze pannen vaak gemaakt uit verschillende lagen RVS én aluminium. Dit kunnen 3, 5 of zelfs 7 lagen zijn (ook wel 3-ply, 5-ply en 7-ply genoemd) die zorgen voor een betere verspreiding van de warmte.
Van pannen zonder antiaanbaklaag gaan we over naar de pan met een synthetische antiaanbaklaag. Bij een teflon pan is deze laag gemaakt van PTFE. Dit maakt het een ideale pan omdat voedsel niet blijft plakken en het makkelijk schoon te maken is. Teflon pannen kunnen daarentegen gevaarlijk zijn wanneer ze oververhit raken of als er stukjes antiaanbaklaag loskomen. Bij normaal gebruik zijn ze veilig. Maar vervang de pan bij de kleinste beschadigingen om geen chemicaliën in je eten te krijgen.
Aluminium is een goede warmtegeleider en daardoor een perfect materiaal voor pannen. Je vindt aluminium pannen in twee soorten, namelijk pannen met onbewerkt aluminium en geanodiseerd aluminium. Maar ondanks dat aluminium een goede warmtegeleider is, is er uit studies gebleken dat er kleine deeltjes aluminium vrijkomen tijdens het koken. Iets wat je liever niet in je eten wil. Benieuwd naar meer informatie over de verschillende soorten aluminium pannen en hoe schadelijk die losse deeltjes aluminium voor je zijn? Je leest het in ons kennisbank artikel.
Een keramische pan heeft een antiaanbaklaag die niet is gemaakt van giftige chemicaliën, maar van een laagje keramiek. Hierdoor is een keramische pan een stuk gezonder dan de traditionele antiaanbakpan. Een keramische pan gaat een aardige tijd mee. Mits je hem goed onderhoudt. Toch zijn beschadigingen snel gemaakt in deze pan. Hierdoor ligt de aanschaf van een nieuwe pan sneller op de loer dan je denkt. Niet heel duurzaam dus.
Marmer coating pannen bevatten geen schadelijke stoffen waardoor je met een gerust hart kunt koken. Deze pannen worden vaak vergeleken met keramische pannen. Het verschil zit hem in de coating die bij marmer coating pannen lijkt op natuursteen. Gaat een marmer coating pan dan een leven lang mee? Waarschijnlijk niet. Door bijvoorbeeld het gebruik van metalen keukengerei wordt de natuursteen coating aangetast en is een marmer coating pan zo nu en dan weer toe aan vervanging.
